In 2013 werd onder leiding van Wiebe Draijer door een groot aantal partijen een Energieakkoord gesloten. Dat akkoord was een antwoord op de al jaren geuite kritiek dat het overheidsbeleid te veel zwalkte. Dan weer stimuleren, dan weer de rem erop, steeds nieuwe instrumenten, bewegende doelen. Door met alle betrokken partijen langjarige afspraken te maken ontstaat zekerheid die verder strekt dan één kabinetsperiode. Daardoor kunnen de noodzakelijke investeringen worden gedaan.
Het Energieakkoord bleek succesvol, zeker bij de programmatische aanpak van wind op zee. Natuurlijk is er ook kritiek mogelijk, maar die heeft dan vooral betrekking op de beperkte reikwijdte van het akkoord, dat vooral is gericht op de energiekant van de transitie. De industrietransitie is zoveel meer dan alleen een energievraagstuk.
Het was daarom een goede zaak dat het kabinet Rutte in 2017 besloot een breed Klimaatakkoord te sluiten. Dat is in 2019 na een lang proces tot stand gekomen. Het resultaat is geen plan dat de schoonheidsprijs verdient, maar het geeft wel weer die broodnodige zekerheid.
Wie schetst dan ook mijn verbazing bij het lezen van de verkiezingsprogramma’s. Veel partijen stellen zonder spoortje van aarzeling voor het Klimaatakkoord open te breken. Sommigen vanwege Europa, anderen omdat ze zich willen profileren als groen. De doorrekeningen van de Planbureaus laten zien wat de technische consequenties daarvan zijn: enorme lastenverzwaringen en grote weglek. Meer emissies in het buitenland, omdat Nederland bedrijven wegjaagt en producten gaat importeren waar meer CO₂ in zit dan bij productie in ons land.
Maar die doorrekeningen laten niet zien wat nog een veel ernstiger gevolg is van zo’n aanpak: het vertrouwen in een akkoord met de overheid wordt volkomen de bodem in geslagen. Dat is fnuikend voor de investeringsplannen van bedrijven.
De industrie is met grote inzet bezig het Klimaatakkoord uit te voeren. Als daar van Brussel een tandje bij moet dan gaan we dat doen. Het rapport Van Geest laat zien dat daarvoor tenminste drie routes mogelijk zijn. We weten nog niet precies wat er uit Brussel gaat komen, het ziet er naar uit dat het uitvoeringspakket “Fit For 55” op 30 juni zal verschijnen. Laten we hopen dat het nieuwe kabinet dat pakket op een verstandige manier zal verwerken in het Klimaatakkoord, en dat het kabinet dat akkoord vooral zal respecteren!
