‘Waterstof biedt kansen voor Nedmag, de energietransitie én Groningen’

“Als het aan Nedmag ligt, dan wijst groene waterstof ons de weg naar een CO²-neutraal 2050”, zegt At Plasman, directeur Operations van het Groningse zoutwinningbedrijf. “Er is nog een hele weg te gaan en we moeten nog veel leren, maar hebben inmiddels toch al behoorlijke progressie geboekt.”

Nedmag wil, net als heel veel andere bedrijven, weg van fossiele brandstoffen, zegt Plasman. “In 2035 moet waterstof onze enige brandstof zijn. Die groene ambitie moet je als bedrijf ook hebben, wil je duurzaamheidsdoelen ook echt kunnen halen. Je zult kennis moeten vergaren, moeten samenwerken en van elkaar moeten leren. En, je moet ook lef hebben om nieuwe wegen in te slaan.”

Tot nu toe wordt waterstof nauwelijks gebruikt als (primaire) brandstof. Wel wordt het toegevoegd aan andere brandstoffen, legt hij uit. “Dat is vaak goed mogelijk zonder grote aanpassingen te hoeven doen aan installaties en processen.”

Pilot

Nedmag voert een bijzondere pilot uit die onderdeel is van een groter tweejarig internationaal onderzoeksproject. Het heeft een verbrandingsproces ontwikkeld op industriële schaal, waarbij op elk moment aardgas en waterstof in iedere gewenste verhouding kan worden verbrand. De betrouwbaarheid en capaciteit van de installatie blijven hetzelfde en ook de stikstofuitstoot blijft binnen de norm, aldus Plasman.

Niet alleen

“Het geschikt maken van een installatie voor het verbranden van waterstof kunnen we niet alleen”, zegt hij. “We hebben andere innovatieve partijen gevonden die samen met ons investeren in een duurzame toekomst. Die partners zijn DNV GL, Monarch, Weishaupt en Tempco/Lamtec. Daarnaast kunnen we op termijn waterstof afnemen van de nabijgelegen Hystock waterstofconversie-installatie van Gasunie in Zuidwending en ook zij stellen hun opgedane kennis met waterstof(installaties) ter beschikking.”

‘Meer dan de helft van het aardgas vervangen door waterstof’

At Plasman
Directeur Operations Nedmag

Groningen

Plasman: “Met de afronding van dit project zijn we in staat om meer dan de helft van het aardgas dat nodig is op de locatie Tripscompagnie te vervangen door waterstof. En ook andere industrieën in Midden- en Oost-Groningen kunnen hier in de toekomst van profiteren. Nedmag beschikt namelijk over een eigen gasleiding vanaf het hoofdtransportnetwerk. Deze leiding is een goede kanshebber om onderdeel te worden van het groene waterstofnetwerk van Gasunie. Door middel van aftakkingen kunnen ook andere industrieën in de regio van dit netwerk gebruik maken. Zo willen we de provincie Groningen voorloper op het gebied van duurzame energie maken.”

Er zijn nog wel hobbels te nemen, zegt de operationeel directeur. “Groene waterstof is nu nog te duur en niet in zulke grote hoeveelheden beschikbaar. Maar we gaan niet zitten afwachten. Ons energietransitieplan windt er geen doekjes om.

Vergunningsaanvraag

Plasman: “Op dit moment wachten we op de goedkeuring van de vergunningsaanvraag voor het gebruik van waterstof op onze mijnlocatie. Voor de toezichthouder, het ministerie van EZK, is het gebruik ervan op deze locatie nieuw. Eerst moeten alle veiligheidsrisico’s in beeld worden gebracht voordat een vergunning kan worden afgegeven. Het is nu wachten op de laatste kwaliteitsrisicoanalyse. We gaan ervan uit dat alle risico’s afgedekt zijn en dat we straks in mei fysiek de installatie kunnen gaan opbouwen en in juni kunnen gaan testen.”
Plasman vertelt dat de waterstof met tankauto’s wordt aangeleverd en er eerst een decompressie nodig is om het in het systeem te brengen. “Ook dat vraagt strenge veiligheidsregels en alle mogelijke risico’s moeten van te voren geheel zijn afgedekt.”

Op termijn is het de bedoeling om de waterstof via een pijpleiding te transporteren, zegt hij. Maar dat kan nog relatief lang gaan duren, voorziet Plasman. “Kijk je naar de lange termijn-kostprijsontwikkeling van groene waterstof, dan zal het in 2025 zeker nog niet aantrekkelijk zijn als brandstof. Mogelijk zitten we dan nog in een fase van bijmengen met regulier aardgas. Pas na 2030 verwacht ik dat groene waterstof over de volle breedte ingezet kan worden als brandstof. Dit hele traject is in hoge mate kostprijsgedreven en mede afhankelijk van wat de overheid doet om CO₂ prijziger te maken.”

Als deze test met groene waterstof op Nedmags zoutwinningslocatie succesvol is, dan zal het bedrijf waterstof als test gaan inzetten in de hoge temperatuurovens, waarvan Nedmag er twee heeft, zegt Plasman. “Ook daar zien we eigenlijk geen ander alternatief dan verwarmen met waterstof. Die test zal ergens in 2022 plaatsvinden is de verwachting.”

Hoogwaardige producten uit magnesiumzout

Nedmag is een zelfstandige organisatie met drie locaties in Nederland. Nabij Veendam bevinden zich twee zoutwinningslocaties waar hoog zuiver magnesiumchloride (magnesiumzout) uit een zoutlaag op zo’n 2.000 meter diepte wordt gewonnen. De derde locatie in Veendam is een productielocatie, waar de productie van hoogwaardige DBM, magnesiumhydroxide en calciumchloride plaatsvindt. Deze vinden hun weg in verscheidene toepassingen, zoals de productie van vuurvaste stenen voor het bekleden van cement- en staalovens, het duurzaam bleken van pulp voor de papierindustrie, en om gladheid en stof te bestrijden. Maar ook kwaliteit-kritische sectoren zoals de voedingsmiddelen-, cosmetische- en medische industrie maken gebruik van Nedmags producten.