Ongekend. Dat is de crisis waarin de energiemarkten zich op dit moment bevinden. Een combinatie van vooral geopolitieke oorzaken, met als dieptepunt de Russische invasie in Oekraïne, ligt hieraan ten grondslag. Op dit moment is het alle hens aan dek. De winter lijken we goed te zijn doorgekomen, maar zeker op de gasmarkt zijn de zorgen over de komende winter alweer levensgroot. Bedrijven maken zich grote zorgen. Niet alleen over de extreem hoge en volatiele prijzen, maar ook over de vraag of er daadwerkelijk verstoringen in de gasvoorziening gaan optreden. Dat hebben we in 60 jaar Nederland gasland nog nooit meegemaakt. Elk bedrijf heeft een scenario en een plan klaar voor een stroomstoring, maar voor een onderbreking van het gas is dit vaak niet aanwezig. Dat vraagt veel van het aanpassingsvermogen van alle partijen, de overheid voorop. Er moet snel ingegrepen kunnen worden, maar graag wel op een verantwoorde manier. Bedrijven afschakelen die een cruciale rol vervullen in de voedsel- of medische voorziening leidt alleen maar tot het vergroten van de chaos. Het zijn maar voorbeelden; iedereen kent er zelf ook wel een paar.
Tegelijkertijd biedt deze crisis de kans om nog eens na te denken over het energiebeleid van de komende jaren. Zijn alle beslissingen die de afgelopen jaren zijn genomen in Nederland en Europa ook verstandig geweest vanuit het streven naar een betaalbare en betrouwbare voorziening? Kunnen we inderdaad op zo korte termijn zonder kolen en gas? Is de Duitse Atomausstieg echt nodig en verstandig? In het regeerakkoord staat een besluit tot het bouwen van nieuwe kerncentrales in Nederland. Ministers haasten zich om te zeggen dat dat vooral nog niet gaat gebeuren in deze kabinetsperiode. Dat kan natuurlijk ook niet, maar waarom moet dat steeds zo nadrukkelijk worden benoemd? Laten we deze discussie proberen te voeren zonder te beginnen vanuit de emotie. Hoeveel energie hebben we nodig en aan welke voorwaarden moet die energievoorziening voldoen? Laten we stoppen met onze oude schoenen weggooien voordat we weten welke nieuwe we nodig hebben…
Hopelijk zal dat de positieve kant van deze crisis blijken te zijn. Maar op dit moment is het vooral zaak om snel díe dingen te doen die onze afhankelijkheid van Russisch gas verminderen: energie besparen en gebruikmaken van de bronnen die ons ter beschikking staan. Ook biomassa, Gronings gas (mits veilig) en kolen horen daarbij. De kolencentrales zijn “CCS-ready” gebouwd. Laten we daar dan ook snel op inspelen.
En intussen bouwen we hard door aan die nieuwe schoenen. Zo is VEMW actief bezig om met een consortium van leden een inkoopcontract te sluiten voor een nieuw aan te leggen windstroompark. De industrie streeft zeer serieus naar verduurzaming, maar energie moet ook betrouwbaar en betaalbaar blijven.
Gertjan Lankhorst
Google+