Watertransitie

Als u bij het lezen van deze titel denkt: alweer een transitie, dan bent u niet de enige. Het begrip transitie is de laatste tijd sterk aan inflatie onderhevig. In elk domein waar er maar iets moet gebeuren wordt de term transitie erbij gesleept. Daarmee verliest het aan kracht.

Toch denk ik dat de veranderingen die op ons af komen in de watersector het predicaat transitie wel verdienen. Nadat we eeuwenlang in Nederland vrijwel uitsluitend bezig waren met de vraag hoe we ons konden beschermen tegen te veel water, dringt nu het omgekeerde vraagstuk zich urgent op. In het afgelopen jaar kregen maar liefst 19 bedrijven in het leveringsgebied van drinkwaterbedrijf Vitens te horen dat hun aanvraag niet kon worden gehonoreerd. De droge zomers van de afgelopen jaren maakten duidelijk hoezeer wij afhankelijk zijn van voldoende beschikbaarheid van water. In zijn brief “Water en bodem sturend” van november 2022 gaf minister Harbers aan dat we het watervraagstuk vanuit meer dimensies moeten bezien.

Dat betekent niet dat we veel begrip hoeven te hebben voor de leveringsweigering van Vitens. Van de drinkwaterbedrijven mogen we verwachten dat ze verder vooruit kijken en niet verrast worden door een plotseling tekort. Tijdig op zoek gaan naar nieuwe bronnen, innoveren en slimmer omgaan met het gebruik van oppervlaktewater hoort hun core business te zijn. Nu wordt het probleem simpelweg bij de klanten neergelegd en wordt er geknaagd aan de wettelijke leveringsplicht. Dat is onacceptabel.

De provincies hebben hierbij misschien wel de belangrijkste rol. zij moeten de juiste prioriteiten stellen waardoor de drinkwaterbedrijven kunnen leveren. Zij gaan niet alleen over de vergunningverlening voor nieuwe drinkwaterwinning, maar zijn ook verantwoordelijk voor het regionale ondernemingsklimaat. Tijdig meer mogelijkheden creëren om water te winnen en bergen is dus cruciaal.

Maar er mag ook worden gekeken naar het bedrijfsleven. Voor veel bedrijven is het managen van hun watergebruik een belangrijk vraagstuk. Maar dikwijls is het ook iets waar men zich niet elke dag om bekommert, omdat andere vraagstukken veel prominenter op de agenda staan. Bovendien was water toch altijd vanzelfsprekend beschikbaar? De minister verlangt dat bedrijven hun drinkwaterverbruik met 20% terugbrengen voor 2035. Dat is een mooie uitdaging. Laten we met elkaar kijken hoe we hieraan invulling kunnen geven. Water besparen, passend gebruiken, hergebruiken, bergen, het zijn allemaal onderdelen van een goed watermanagement. De drinkwaterbedrijven kunnen helpen om profielen en scans te maken van het watergebruik van hun klanten. Delen van kennis en andere vormen van samenwerking maken veel mogelijk. Zo kunnen we ook hier bereiken dat het bedrijfsleven deel van de oplossing wordt. En dan wordt de watertransitie een succes.

Gertjan Lankhorst
Voorzitter VEMW