Achtergrond

Industriële energiebesparing: gooien onze beleidsmakers het kind met het badwater weg?

Na het Klimaatakkoord in 2019 zijn VEMW en FME (ondernemersorganisatie voor de technologische industrie) gestart met Project 6-25. De ambitie van de initiatiefnemers was om in 2025 6 Mton CO2-reductie te realiseren. Een onafhankelijke validatiestudie wees uit dat 3 Mton sowieso haalbaar is en met de huidige energieprijzen lijkt 5 of 6 Mton ook realistisch. Het ministerie van EZK heeft de eerste fase van Project 6-25 financieel ondersteund, maar het is nog onzeker of die steun blijft. “Onbegrijpelijk”, vinden de initiatiefnemers. “Waarom zou je zo’n succesvol en laagdrempelig project niet blijven steunen?”

Hans van der Spek, projectleider van Project 6-25 namens FME, vertelt kort over de aanleiding voor het project. “Wij zagen dat onze leden interessante oplossingen voor energiebesparing en duurzaamheid op de markt brachten. Waar je dan verwacht dat die als de spreekwoordelijke zoete broodjes over de toonbank gaan, bleek dat in de praktijk fors tegen te vallen. In samenwerking met VEMW en met steun van EZK zijn we toen Project 6-25 gestart.” Binnen het project worden aanbieders en gebruikers van duurzame technologieën bij elkaar gebracht. Veel ondernemers en bedrijven hebben in hun streven naar CO2-reductie tal van vragen. Welke technieken zijn bewezen succesvol, hoe kan het gefinancierd worden, wat is de terugverdientijd en hoe snel kan een aanpassing geïmplementeerd worden? Project 6-25 helpt ondernemers de verschillende kansen en mogelijkheden goed in kaart te brengen.

Huidig tempo te laag

Van der Spek: “We hebben de afgelopen periode laten zien dat deze aanpak werkt en de eerste demoprojecten zijn succesvol afgerond. Maar helaas pakt de overheid nu niet door en aarzelt of ze 6-25 wel wil blijven ondersteunen. Wonderlijk, want het is inmiddels algemeen bekend dat we met het huidige besparingstempo de klimaatdoelen niet gaan halen.” Hij licht toe dat het mooie van Project 6-25 is dat het gaat om technologieën die allemaal vrij snel en ‘binnen de poort’ zijn toe te passen. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld innovaties op het gebied van waterstof en CCS. “Ook absoluut interessant, maar geen stappen die je op korte termijn al kunt zetten.”

Verplichting

De terughoudendheid van het ministerie van EZK bij het ondersteunen van Project 6-25 heeft alles te maken met de Europese verplichting voor bedrijven om energie te besparen. ETS-bedrijven zijn vanaf 1 januari 2023 verplicht om projecten te realiseren die een terugverdientijd van minder dan vijf jaar hebben. VEMW-adviseur Jacques van de Worp: “De overheid redeneert dat het daarom niet meer nodig is om bedrijven te stimuleren. Wij zien dat anders. Uit onderzoek van TNO blijkt dat met deze stok achter de deur 300 ETS-bedrijven ongeveer 0,6 Mton gaan besparen. Met Project 6-25 hebben wij het afgelopen jaar laten zien dat zo’n 30 bedrijven tot wel 0,9 Mton kunnen besparen. Verleiden en enthousiasmeren blijkt dus beter te werken dan verplichten.”

Penny wise, pound foolish

Hans Keuken, projectteamlid van Project 6-25, deelt die mening. “De energie-intensieve industrie heeft op dit moment weinig politiek draagvlak. De overheid trekt bij voorkeur de kaart van ‘handhaving’ en zet in op audits en besparingsverplichtingen. Bij een verplichting zullen de meeste bedrijven niet meer doen dan strikt noodzakelijk. Ze zetten er bij wijze van spreken een stagiair op en stoffen hun oude plannen weer eens af.” Ook Keuken vindt het doodzonde als de overheid Project 6-25 mogelijk niet meer financieel wil ondersteunen. Het stoppen van de steun is wat hem betreft een typisch geval van ‘penny wise, pound foolish’. “Dan gooien ze echt een heel goed en laagdrempelig initiatief overboord. We hebben al zoveel mooie resultaten geboekt. Zo hebben we bij een bedrijf in een gesprek van 1,5 uur kunnen aangeven op welke manier ze het productieproces 100 procent konden verduurzamen. Geweldig toch?”

Kansrijk

Jacques van de Worp, Hans van der Spek en Hans Keuken hopen dat het ministerie van EZK het Project 6-25 blijft ondersteunen. In hun ogen is het een unieke en uiterst kansrijke manier om de uitdagingen van emissiereductie effectief op te pakken. “Om de klimaatdoelstellingen te halen, moeten we alle mogelijkheden die er zijn met beide handen aangrijpen. We kunnen het ons toch niet permitteren om kansen te laten liggen?”

Quick wins

Soms kunnen bedrijven al met kleine aanpassingen hun CO2-emissie reduceren. Voorbeelden van dit ‘laaghangende fruit’ uit Project 6-25:

  • Aandrijftechniek. Veel motoren in de industrie zijn oud en niet erg energie-efficiënt. Door deze te vervangen door moderne, slimme motoren kan er flink wat energie bespaard worden.
  • IT-oplossingen. Het slimmer besturen van de processen is een ander mooi voorbeeld. Door bijvoorbeeld bij ploegendiensten te meten welke ploeg het minste energie verbruikt, kunnen medewerkers onderling van elkaar leren. Dit kan tot wel 15 tot 20 procent energie besparen. Dat wordt nog meer door het afstemmen van energiemanagement, procesbeheersing en procesbesturing!
  • Gebruik van warmte. Veel restwarmte wordt nu nog weggegooid. Er zijn interessante voorbeelden van projecten waarbij die warmte wordt hergebruikt binnen het bedrijf.

Benieuwd waar uw kansen liggen voor het vergroten van de energie-efficiëntie om op de korte termijn de hoeveelheid CO2-emissie te reduceren? Kijk op www.project6-25.nl.

Hans van der Spek
Programma Manager Energie, Duurzaamheid & Circulariteit

Hans Keuken
Managing Director

Jacques van de Worp
Senior Beleidsadviseur energie
jvdw@vemw.nl | 0348 48 43 58

Video
Delen

Uw naam

E-mail

Naam ontvanger

E-mail adres ontvanger

Uw bericht

Verstuur

Share

E-mail

Facebook

Twitter

Google+

LinkedIn

Contact

Verstuur