De toekomst van waterstof

Deel 2: Waterstofcertificering

In Inzicht 4 (december 2022) constateerden we dat waterstof de potentie heeft om een belangrijke bijdrage te leveren aan de energietransitie. We gingen in op de vraag voor wie waterstof interessant is en hoe duurzaam het nu eigenlijk is. In deel twee van de serie over waterstof zoomen we in op de certificering. Waarom is dat belangrijk en wat is de stand van zaken. We praten daarover met Robert Haffner, manager Public Affairs bij Air Liquide en voorzitter van de VEMW taakgroep Gassen.

Eerst nog even kort: waarom is waterstof zo interessant voor de energietransitie?

“Waterstof wordt wel het ‘duizend-dingen-doekje’ voor de energietransitie genoemd. Het wordt in de industrie gebruikt als grondstof, maar is ook een CO₂-vrije energiedrager die bovendien over grote afstanden vervoerd kan worden. Maar waterstof moet eerst gemaakt worden en daarvoor is energie nodig. Het soort energie dat gebruikt wordt, bepaalt hoe duurzaam waterstof is. We maken grofweg onderscheid tussen fossiele, koolstofarme en hernieuwbare waterstof. Waterstof uit fossiele bronnen wordt gemaakt van aardgas en bij die productie komt CO₂ vrij. Bij koolstofarme waterstof sla je de CO₂  die vrijkomt ondergronds op. Hernieuwbare waterstof wordt geproduceerd door een elektrolyser, die op groene stroom werkt. Bij dat proces komt geen CO₂ vrij. En dan wordt er bijvoorbeeld ook nog gesproken over paarse waterstof, gemaakt met elektriciteit uit een kerncentrale.”

En waarom is certificering van waterstof belangrijk?

“Waterstof heeft dus heel veel potentieel. Als we die waterstofeconomie willen realiseren, moet er wel vertrouwen in de markt zijn. Als je waterstof koopt, moet je weten wat de CO₂-voetafdruk daarvan is. En daar komt dus certificering bij om de hoek kijken. We hebben al twee instanties die daar ervaring mee hebben: Vertogas voor groen gas en CertiQ voor elektriciteit. Het is heel fijn dat deze twee vanaf 1 januari 2023 samen verdergaan als VertiCer. Daarmee is er een ‘one-stop-shop’ gekomen voor diverse certificaten, waaronder waterstofcertificaten.”

Wat is nu de stand van zaken?

“Het certificeringssysteem is sinds 1 oktober vorig jaar operationeel en er kunnen al certificaten worden uitgegeven. Daarmee is dit aspect van het waterstofverhaal nog niet afgerond. Europa heeft bijvoorbeeld recent in een gedelegeerde handeling aanvullende eisen bekendgemaakt die bepalen wanneer de EU waterstof als hernieuwbaar beschouwt. Daarbij gaat het om de vraag welke eisen er gelden als een elektrolyser elektriciteit van het net afneemt, en er dus een risico is dat de waterstof wordt geproduceerd met niet-hernieuwbare elektriciteit. Het is ook nog niet helemaal duidelijk of die eisen dan één op één worden overgenomen in de certificaten. Uiteindelijk moeten we toe naar een sluitend systeem, waarbij voor iedereen duidelijk wordt hoe de waterstof geproduceerd is. Alle waterstof moet als het ware een etiketje krijgen.”

Wat betekent de certificering van waterstof voor Air Liquide?

“Wij hebben diverse hernieuwbare waterstofprojecten, zoals in Terneuzen en Rotterdam. De waterstof die we daar produceren, zal volledig worden gevoed met hernieuwbare elektriciteit en daar zullen wij natuurlijk een Garantie van Oorsprong voor aanvragen. Wij vinden het belangrijk dat er niet alleen voor hernieuwbare waterstof een Garantie van Oorsprong komt, maar ook voor koolstofarme waterstof. Air Liquide heeft projecten in Rotterdam en Antwerpen waar we grote hoeveelheden CO₂ gaan afvangen, om die vervolgens onder de zeebodem op te slaan. Ook klanten die deze waterstof afnemen, moeten zekerheid krijgen over hun footprint.”

Robert Haffner
Manager Public Affairs