Hans Grünfeld, Stuurgroep Extra Opgave
In april kwam de Stuurgroep Extra Opgave met haar advies over de elektrificatie van de industrie: ‘Complementair ontwikkelen: in balans naar groeiende elektrificatie van de industrie en extra aanbod van hernieuwbare elektriciteit’. In het advies ligt de nadruk op het in kaart brengen van de hoeveelheid duurzame stroom die de industrie nodig heeft om te elektrificeren, zegt Hans Grünfeld, die deel uitmaakte van de stuurgroep.
Tot nog toe is het overheidsbeleid vooral gericht geweest op het aanbod van elektriciteit en opwekking van stroom, zegt Grünfeld. “Maar dat is niet erg efficiënt, want dan zal er een groot deel van die elektriciteit naar het buitenland verdwijnen. Met het gevolg dat wij straks bij een stijgende vraag weer buitenlandse (kolen)stroom moeten gaan importeren. Daarmee zal de CO₂-uitstoot niet reduceren, maar mogelijk juist stijgen. En daarmee spannen we het paard achter de wagen.”
Een nieuw beleid dat is gericht op de vraag naar duurzame elektriciteit is dus dringend gewenst, aldus het oordeel van de Stuurgroep Extra Opgave. Er is voor de verduurzaming van de industrie en energievoorziening een ambitieuze, samenhangende ketenaanpak nodig, zegt Grünfeld. “Om het potentieel van 42 terawattuur (TWH) aan extra industriële elektrificatie in 2030 mogelijk te maken, is in hetzelfde jaar eenzelfde hoeveelheid extra hernieuwbare elektriciteitsproductie nodig. Mét de daarvoor benodigde infrastructuur en flexibiliteit.”
Hans Grünfeld
‘Een samenhangend verduurzamingsproces in de industrie komt niet vanzelf op gang’
De stuurgroep adviseert de minister van EZK fors in te zetten op elektrificatie in de industrie én inzet van groene waterstof (elektrolyse), om zo de industriële transformatie (en bijbehorende transitie in de elektriciteitssector) in 2050 tot stand te brengen. Tegelijkertijd moet tegenover de extra elektriciteitsvraag uit de industrie voldoende extra Nederlands aanbod hernieuwbare elektriciteit zijn. Alleen dat leidt daadwerkelijk tot een maximale broeikasgas-emissiereductie in de gehele Nederlandse keten, aldus Grünfeld. “Verduurzamingsopties binnen de industrie moeten maximaal de ruimte krijgen zodat het potentieel optimaal gerealiseerd kan worden. Stimuleringsinstrumenten dienen afgestemd te worden op de beschikbare opties in de industrie. Ook moeten belemmeringen voor extra investeringen in offshore wind worden weggenomen en alles in het werk wordt gesteld om de noodzakelijke infrastructuur tijdig te realiseren.”
Met deze aanpak moet haast worden gemaakt, benadrukt hij. “We moeten voorkomen dat bedrijven, zeker na 2025, serieus belast gaan worden door CO2-beprijzing via ETS en een nationale CO₂-heffing. In dat geval betalen ze namelijk tweemaal een rekening. Eerst voor de uitstoot én vervolgens voor de implementatie van maatregelen. Dat is niet alleen ondoelmatig maar ook ondermijnend voor draagvlak en het duurzaam verdienvermogen van Nederland.”
Een samenhangend proces van verduurzaming in de industrie via elektrificatie, elektrolyse en de daarvoor benodigde extra hernieuwbare elektriciteitsproductie en infrastructuur komt niet vanzelf op gang, zegt Grünfeld. “De Stuurgroep Extra Opgave komt tot de conclusie dat onzekerheden, lange doorlooptijden en wederzijdse afhankelijkheden in de gehele waardeketen van elektriciteitsproductie, transport, opslag en de afname in de industrie de gewenste ontwikkelingen in de weg staan. De benodigde verduurzaming wordt door deze factoren belemmerd, waardoor een aanzienlijk potentieel in de industrie nu niet tot wasdom wordt. Om dit potentieel tijdig te realiseren moet, zoals gezegd, de vraag naar elektriciteit gestimuleerd worden.
Stuurgroep Extra Opgave
In het Klimaatakkoord van 2019 is afgesproken dat dit jaar zou worden gekeken of de ambitie voor de hernieuwbare-energieproductie opgeschroefd zou moeten worden, of dat de in het Klimaatakkoord afgesproken ambitie van 84 TWh (terawattuur) in 2030 voldoende is om aan een aanvullende elektriciteitsvraag van industrie en datacenters te voldoen. Om die vraag te beantwoorden is op verzoek van de minister van EZK de Stuurgroep Extra Opgave in het leven geroepen die in april dit jaar haar advies heeft uitgebracht. In deze stuurgroep nemen de voorzitters van de Uitvoeringstafels Elektriciteit en Industrie samen met vertegenwoordigers van de industrie, energieproducenten en van de netbeheerders zitting.
Google+