De afgelopen jaren hebben we de nettarieven steeds verder zien stijgen. In 2023 was er sprake van een stijging van tussen de 50 en 80% en voor 2024 voorspelt TenneT zelfs een stijging van 80 tot 120%. Een zorgelijke ontwikkeling! Veel bedrijven willen verduurzamen door te elektrificeren, maar zien zich door de almaar stijgende kosten genoodzaakt om op de rem te trappen. Waarom blijven die nettarieven maar stijgen en hoe kijken we bij VEMW tegen deze trend aan?
De oorzaak van de stijging van de nettarieven ligt grotendeels – voor 80 tot 90% – in de sterk gestegen inkoopkosten van energie. TenneT en de regionale netbeheerders moeten namelijk energie inkopen om hun netverliezen te compenseren. Dat netverlies bestaat uit technisch netverlies (verlies tijdens het transport) en administratief netverlies (fraude en diefstal). In de praktijk betekent dit dat elektriciteitsgebruikers letterlijk twee keer de prijs betalen voor de gestegen energieprijzen: via hun leverancier voor hun verbruik én via de netbeheerder voor het netverlies.
Matthieu van den Beld
Beleidsadviseur Energie bij VEMW
mvdb@vemw.nl | 0348 48 43 53
En er speelt meer. Een kleine groep grootverbruikers van elektriciteit kan nu nog gebruikmaken van korting in het kader van de volumecorrectieregeling (VCR). De ACM heeft echter besloten om deze regeling per 1 januari 2024 af te schaffen. Sommige grootverbruikers ontvangen dit jaar maar liefst 90% korting. Wanneer dat wegvalt en zij ook nog eens geconfronteerd worden met een tariefstijging van 100%, krijgen deze bedrijven te maken met een vertwintigvoudiging (!) van de nettarieven. Dat dit een enorme impact heeft op de bedrijfsvoering behoeft geen betoog.
Het is niet realistisch om te verwachten dat aan de stijging van de nettarieven op korte termijn een eind komt. Wel spant VEMW zich in om die kostenstijging zoveel mogelijk te beperken en zo eerlijk mogelijk te verdelen. Dat geldt bijvoorbeeld voor de aanleg van het net op zee. De uitbreiding van het net op zee is opgedeeld in fases. Fase I werd volledig uit subsidies gefinancierd. Fase II wordt gefinancierd via de nettarieven en kost in totaal grofweg 25 miljard euro. Die kosten komen straks vooral op het bordje van de grootverbruikers. Wij zijn van mening dat we de kosten van het net op zee als maatschappij moeten dragen en niet primair bij de grootverbruiker mogen neerleggen.
VEMW is een fervent voorstander van kostenreflectieve tarieven. Anders gezegd: de kosten moeten zo worden verdeeld dat gebruikers alleen betalen voor hun aandeel in de kosten. In dat licht vinden wij het dan ook niet terecht dat de elektriciteitsnetten in Nederland uitsluitend door de verbruikers worden betaald. VEMW pleit voor het invoeren een producententarief. Dat zorgt niet alleen voor een eerlijkere verdeling van de kosten, maar is ook een prikkel om het elektriciteitssysteem doelmatiger te benutten.
Voor elke vier tot zes jaar legt de ACM in het zogeheten methodebesluit de methode vast waarmee de nettarieven worden bepaald. In 2027 komt er een nieuw methodebesluit en VEMW zit nu al met de ACM aan tafel om daarover mee te praten. Een van de aandachtspunten daarbij is de financiering van de zo noodzakelijke netuitbreiding. Wij vinden het niet juist dat netbeheerders wordt toegestaan om hun kosten versneld in rekening te brengen bij de gebruiker. Naar onze mening moet de netbeheerder bij liquiditeitsproblemen aankloppen bij de aandeelhouders en niet een tariefsverhoging inzetten als oplossing.
Google+