Op 25 november jl zijn nieuwe regels voor congestiemanagement in werking getreden. Belangrijke verandering in de nieuwe regelgeving is dat regionale netbeheerders alleen een transportverzoek mogen weigeren als zij aan congestiemanagement doen. Met deze aanpassing is een goede stap gezet richting slimmere en optimale benutting van het huidige net.
Het Nederlandse elektriciteitsnet heeft te kampen met transportschaarste. Daardoor krijgen bedrijven soms geen toegang tot het net en/of kunnen bestaande aangeslotenen niet uitbreiden. Dit staat de voor de energietransitie zo gewenste en nodige elektrificatie erg in de weg. Congestiemanagement – het tijdelijk terugkopen van transportrechten door netbeheerders- moet ervoor zorgen dat de beschikbare transportcapaciteit van het elektriciteitsnet zo efficiënt mogelijk wordt gebruikt.
Chiel Bakker
Beleidsadviseur energie
cb@vemw.nl | 0348 48 43 54
De afgelopen maanden hebben netbeheerders hun afnemers gevraagd hoe zij een bijdrage kunnen leveren aan het congestiemanagement. Een bedrijf met een aansluiting van 1 megawatt of meer kan worden verplicht om zijn netbeheerder een aanbod te doen. Daarbij is een afnemer vrij om te bepalen tegen welk tarief hij een congestiedienst wil leveren. De prijs van zijn congestiedienst is bedoeld als een schadeloosstelling en moet wel redelijk zijn. De ACM heeft het recht om te controleren of de voorgestelde prijs inderdaad redelijk is.
Onder de oude regels deden regionale netbeheerders bijna niet aan congestiemanagement. Vanaf nu geldt echter het uitgangspunt dat een netbeheerder een nieuw transportverzoek alleen mag weigeren als hij aantoonbaar aan congestiemanagement doet. Dit stimuleert netbeheerders om hierin hun verantwoordelijkheid te nemen. Daarbij krijgen zij de beschikking over een nieuw instrument: het capaciteitsbeperkingscontract (CBC). Voorheen konden netbeheerders voor congestiemanagement alleen gebruikmaken van de zogenaamde biedladder, waarop aanbieders hun bod deden. In de praktijk bleek de biedladder voor regionale netbeheerders niet altijd een goede oplossing, omdat zij soms maar één of twee biedingen kregen. Met het CBC maakt de netbeheerder een een-op-een prijsafspraak met een aangesloten bedrijf. De netbeheerder weet dan vooraf tegen welke prijs hij een congestiedienst kan afnemen. Netbeheerders kunnen hun klanten verplichten om een capaciteitsbeperkingscontract af te sluiten. Maar ook daarbij geldt dat je als bedrijf zelf je tarief bepaalt.
VEMW was nauw betrokken bij de totstandkoming van de nieuwe regels voor congestiemanagement. Over het algemeen zijn we er tevreden over, maar er zijn nog wel wat punten van zorg, onder meer over de transportprognoses. Aangeslotenen moeten zo’n prognose indienen en deze dient als uitgangspunt voor het congestiemanagement. Het is voor bedrijven echter moeilijk om dat nauwkeurig te voorspellen. In de praktijk moet dan ook blijken of dit niet voor problemen gaat zorgen.
Wouter Smits, directeur Primus Wafer Paper:
“De congestie op het elektriciteitsnet is een groot probleem”, weet Wouter Smits, directeur van Primus Wafer Paper, uit ervaring. “Wij willen ons productieproces heel graag elektrificeren en daarvoor hebben wij een grotere krachtstroomaansluiting nodig. Netbeheerder Liander heeft echter laten weten dat zij dit niet voor het tweede kwartaal van 2025 kunnen realiseren. Dat duurt ons veel te lang!”
Primus Wafer Paper in Oostzaan maakt al sinds 1916 eetpapier op basis van aardappelzetmeel. Het bedrijf is wereldmarktleider in deze nichemarkt en exporteert het eetbare papier naar zo’n zestig landen. Dit ‘wafer paper’ – in Nederland bekend als ouwel – wordt gebruikt voor verschillende producten, zoals kokosmakronen, nougat en Lebkuchen. Met eetbare inkt kan het ‘papier’ ook bedrukt worden. Dan vindt het toepassing in branding van etenswaren en als decoratie van koekjes en taarten. Daarnaast kan het product uitstekend worden ingezet als eetbare – en dus biologisch afbreekbare – verpakkingen en bakjes.
Voor de productie van eetpapier wordt in Oostzaan zetmeelpap ingedampt en daarvoor is veel energie nodig. Nu de gasprijs tot ongekende hoogtes is geklommen, ziet Smits de energierekening met zo’n vijfhonderdduizend euro op jaarbasis toenemen. “Het enige juiste antwoord op deze ontwikkeling is elektrificatie”, vindt hij. “En die stap moeten we snel zetten. We hebben daarvoor VEKI-subsidie aangevraagd, de subsidieregeling voor versnelde klimaatinvesteringen in de industrie. Daarmee hopen we ons productieproces te kunnen vergroenen en verduurzamen. Maar dat lukt natuurlijk alleen als we genoeg elektriciteit kunnen afnemen.”
En dat is precies het pijnpunt waar Primus tegenaan loopt. De regio Amsterdam kampt met een enorm capaciteitsprobleem en dus is congestiemanagement hier een belangrijk thema. Wouter Smits onderschrijft het belang, maar ziet voor zijn bedrijf niet direct een rol weggelegd. “Onze fabriek draait 24/7 en juist omdat we dan geen start- en stopverliezen hebben, is onze totale energiebehoefte met 10% afgenomen. De fabriek tijdelijk stil leggen, is dus geen oplossing. En als wij onze klanten niet kunnen beleveren, zullen ze op zoek gaan naar alternatieven en is het maar de vraag of ze nog terugkomen. De compensatie die we aan de netbeheerder kunnen vragen, zal daarvoor nooit toereikend zijn. Voor ondernemers die flexibeler in hun productie zijn, zal het eenvoudiger en interessanter zijn om een congestiedienst aan te bieden. Wij blijven hopen dat we, met steun van VEMW en overheden, op korte termijn de stap naar elektrificatie kunnen zetten.”
Opzeggen van het lidmaatschap kan alleen per 31 december. Er geldt een opzegtermijn van zes maanden. Zie voor verdere informatie de statuten, artikel 7, lid 4 en onze website.
Google+